بازار دارو و تجهیزات پزشکی اوگاندا در حال حاضر نسبتاً پویا و رو به رشد بوده و اکثر محصولات موجود در بازار این کشور، واراداتی هستند. شرکت‌های خارجی و محلی متعددی در زمینه واردات محصولات دارویی و تجهیزات پزشکی به اوگاندا فعالیت دارند که در این بین، چین و هند در زمره اصلی‌ترین کشورهای تأمین‌کننده این محصولات قرار دارند.
بازار دارو در اوگاندا
بر اساس برآوردهای غیررسمی، کل ارزش بازار دارو در اوگاندا حدوداً بین 400 تا 500 میلیون دلار در سال است. این کشور در حال حاضر درصد قابل توجهی از محصولات دارویی خود را عمدتاً از هند، چین، کنیا، آفریقای جنوبی و سایر کشورهای عضو اتحادیه اروپا وارد می‌کند. چند تولیدکننده محلی مانند «Quality Chemicals Industries Limited (QCIL)» و «Kampala Pharmaceutical Industries (KPI)» وجود دارند که داروهای ضروری از جمله داروهای ضدویروسی[1]، ضد مالاریا و آنتی‌بیوتیک‌ها را تولید می‌کنند.
تا سال 2019، 21 صنعت داروسازی در اوگاندا ثبت شده که اکثر آن صنایع در مقیاس کوچک هستند. بازار داروسازی اوگاندا، 90 درصد داروها را عمدتاً از هند و چین وارد می‌کند و صرفاً 10 درصد از داروها توسط تولیدکنندگان داخلی تأمین می‌شود و از این رو می‌توان گفت که این صنایع در اوگاندا قادر به تأمین نیازهای بازار دارویی مورد نیاز نیستند.
کشورهای تأمین‌کننده
هند: تأمین کننده عمده داروهای عمومی اوگاندا به شمار می‌رود.
چین: طیف گسترده‌ای از محصولات دارویی و ماده مؤثره دارویی[2] را عرضه می‌کند.
کنیا: تأمین‌کننده برخی داروهای عمومی و همچنین داروهای با برند خاص در اوگاندا به شمار می‌رود.
آفریقای جنوبی: عرضه‌کننده انواع فرآورده‌های دارویی به ویژه برای درمان بیماری‌های غیر واگیر است.
اتحادیه اروپا: آلمان، بریتانیا و فرانسه از جمله کشورهایی هستند که داروهای خاص و با کیفیت بالا را برای اوگاندا فراهم می‌کنند.
ایالات متحده: عرضه‌کننده انواع داروهای تخصصی و داروهای با کیفیت بالا محسوب می‌شود.
چارچوب‌های قانونی نظارتی
سازمان ملی دارو[3]: این نهاد دولتی مسئول نظارت بر بخش داروسازی در اوگاندا است. از جمله وظایف تعریف‌شده این نهاد، تضمین کیفیت و ایمنی محصولات دارویی از طریق نظارت بر فرآیندهای ثبت، صدور مجوز و بازرسی دقیق است.
جی‌اِم‌پی (اصول ساخت خوب): تولیدکنندگان محلی ملزم به رعایت استانداردهای موسوم به جی‌ام‌پی برای اطمینان از فرآیندهای تولید با کیفیت هستند. سازمان ملی دارو نیز با ارائه و صدور دستورالعمل‌ها، ممیزی‌ها را به منظور انطباق با اصول ساخت خوب انجام می‌دهد.
هزینه‌های ثبت داروهای مختلف در اوگاندا
نکته: هزینه‌ها در جدول ذیل به دلار و شیلینگ اوگاندا ثبت شده است. هر دلار امریکا در ماه ژوئیه 2024، حدوداً معادل 3750 شیلینگ بوده است.
بازار تجهیزات پزشکی در اوگاندا
اوگاندا انواع تجهیزات پزشکی را برای رفع نیازهای بهداشتی خود از سایر کشورها وارد می‌کند؛ از ابزارهای تشخیصی گرفته تا مراقبت‌های ویژه و ابزار جراحی. نیازهای اساسی در زمینه تجهیزات پزشکی این کشور شامل افزایش قابلیت‌های تشخیصی، تقویت خدمات جراحی و مراقبت‌های ویژه، بهبود سلامت مادر و کودک، گسترش خدمات فوریت‌های پزشکی و مدیریت بهتر بیماری‌های عفونی و مزمن است.
بازار تجهیزات پزشکی در اختیار گروهی از شرکت‌های محلی، تامین‌کنندگان خارجی و برخی شرکت‌های چند ملیتی قرار دارد. با این حال، شایان ذکر است که شرکت‌های بزرگ خارجی، تجهیزات پزشکی پیشرفته را برای این کشور فراهم می‌کنند در حالی که شرکت‌های محلی، غالباً تجهیزات اولیه و میان‌رده را در اختیار دارند.
پیشرفته‌ترین تجهیزات تشخیصی، جراحی و مراقبت‌های ویژه از کشورهایی مانند چین، هند، آلمان، ایالات متحده و آفریقای جنوبی وارد می‌شود. فرآیند واردات با موانع اداری و گمرکی، عوارض بالای واردات و سایر چالش‌های لجستیکی همراه است. تولید محلی تجهیزات پزشکی نیز بسیار محدود است و عمدتاً بر اقلام اساسی مانند تخت بیمارستانی، مبلمان و برخی مواد مصرفی تمرکز دارد. گفتنی است اقداماتی برای تقویت قابلیت‌های تولید محلی انجام شده اما سرمایه‌گذاری قابل توجه و تخصص فنی برای افزایش میزان تولیدات، امری ضروری است.
شرکت‌های فعال در این حوزه
برخی از شرکت‌های مهم خارجی فعال در این حوزه عبارتند از «فیلیپس»، شرکت «GE Healthcare»، «Siemens Healthineers» و شرکت‌های محلی مانند «Joint Medical Store (JMS)».
از جمله شرکت‌های محلی اوگاندایی فعال در حوزه تأمین تجهیزات پزشکی عبارتند از:
شرکت «Joint Medical Store»
این شرکت متعلق به دفتر پزشکی کاتولیک اوگاندا و دفتر پزشکی پروتستان اوگاندا بوده و یکی از بزرگترین تامین‌کنندگان تجهیزات دارویی و پزشکی در اوگاندا است. این شرکت طیف گسترده‌ای از تجهیزات پزشکی از جمله ابزارهای تشخیصی، ابزار جراحی، مبلمان بیمارستان و تجهیزات آزمایشگاهی را ارائه می‌دهد.
وب سایت: «co.ug»
شرکت «Abacus Pharma (A) Limited»
این شرکت توزیع‌کننده پیشرو تجهیزات دارویی و پزشکی در اوگاندا بوده و دارای شبکه گسترده‌ای در شرق آفریقاست. محصولات و خدمات شرکت مذکور عبارتند از تجهیزات پزشکی، تجهیزات تشخیصی و مواد مصرفی.
شرکت «Med Optics Ltd»
این شرکت تأمین‌کننده معتبر تجهیزات اپتیک و پزشکی در اوگاندا است. محصولات و خدمات این شرکت عبارتند از تجهیزات چشم پزشکی، ابزارهای تشخیصی، و ارائه خدمات نصب، نگهداری و تعمیر.
وب سایت: «medopticsltd.com»
شرکت «Medimark Uganda Limited»
این شرکت که بیش از ده سال پیش تأسیس شد، به یکی از بزرگترین تامین‌کنندگان تجهیزات پزشکی در اوگاندا تبدیل شده است. محصولات آنها شامل تجهیزات دندانپزشکی، تجهیزات جراحی، تجهیزات الکتروپزشکی، تجهیزات تصویربرداری پزشکی، تجهیزات آزمایشگاهی، کیت‌های اورژانس، اقلام امدادی، مواد مصرفی پزشکی و مبلمان بیمارستانی است. این شرکت همچنین خدماتی مانند نصب تجهیزات، سرویس، تعمیرات و مشاوره تخصصی نیز ارائه می‌دهد.
شرکت «Lourdes Medical Supplies Limited»
این شرکت یکی از تامین‌کنندگان مهم تجهیزات و لوازم پزشکی در اوگاندا به شمار می‌رود و از طریق همکاری با معتبرترین تولید کنندگان و تأمین کنندگان، تجهیزات پزشکیِ با کیفیت را با قیمت‌های رقابتی وارد بازار می‌کند. از جمله تجهیزات پزشکی که این شرکت تأمین می‌کند عبارتند از تجهیزات تشخیصی، لوازم آزمایشگاهی، لوازم و ابزار ارتوپدی، ابزار و وسایل یکبار مصرف جراحی، تجهیزات رادیولوژی و تصویربرداری و غیره.
[1] Antiretrovirals
[2] Active pharmaceutical ingredients (APIs)
[3] National Drug Authority
منبع : معاونت دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران
