به گزارش فانا، رییس بانک مرکزی تعیین شد. او بسته پیشنهادی مشخصی را ارائه کرد. با این اوصاف آیا مشکل نوسانات شدید دلار حل میشود؟
محمدمهدی رییس‌زاده، مشاور بانکی اتاق ایران گفت: "اکنون در سایت‌ها نرخ دلار را 4400 تومان ثبت می‌کنند. اما نرخ یورو 11 هزار تومان است. دلار به دلیل تحریم که از چن روز قبل کلید می‌خورد، موقعیت خاصی دارد. تا زمانیکه ما با آمریکایی‌ها به یک توافق نرسیم، این مشکل وجود دارد. در هیچ جای دنیا هیچ ایرانی به راحتی نخواهد توانست در جابجایی دلار راحت عمل کند." به گفته او باید دلار 5 هزار تومانی را فراموش کنیم.
رییس‌زاده گفت: بسته ای که آقای همتی ارائه کرد در واقع همان خواسته‌ها و صحبتهایی بود که کارشناس‌ها و متخصصین مربوطه، حداقل از فروردین ماه امسال بارها بر آن تاکید داشته‌اند. ما انتظار طرح چنین بسته پیشنهادی را داشتیم. هم خدمات، هم بازار ثانویه در این بسته مطرح شد.
بازار ثانویه متفاوت
او در مورد بازار ثانویه و لزوم اجرای سیاست‌هایی خاص در این بازار ابراز داشت: در نگاه جدیدی که در بازار ثانویه وجود دارد، حذف گروه‌های چندگانه مد نظر قرار دارد. هر شخص و یا شرکتی که در گروه اول جای نداشته باشد، ضمن ثبت سفارش، می‌تواند ارز مورد نیاز خود را از این بازار تامین کند. این بازار ثانویه نسبت به بازار ثانویه پیشین که فقط مختص گروه سوم بود، متفاوت و جوابگو است.
ابهام بازار ثانویه رفع شود
او ادامه داد: برای افزایش کارکرد بازار ثانویه تصمیمات خوبی اخذ شده که باید منتظر نوع اجرایی شدن آن باشیم. هر چند که در این خصوص شاهد ابهاماتی هم هستیم. ابهامات به سخنان آقای همتی بر می‌گردد که گفتند، شرکت‌ها و افراد، ارز خود را به صورت توافقی در بازار عرضه می‌کنند. اما ایشان در عین حال گفتند بر اساس آمار صادراتی که انجام شده است، از صادر کنندگان مابه‌التفاوت دریافت خواهد شد. این سخن ابهام دارد. باید جزییات این مساله مشخص شود.
وزارت صمت مشکل تشخیص دارد
وی افزود: در صنایع مختلف علاوه بر تجهیزات، تامین مواد اولیه و همچنین کالاهای سرمایه‌ای مد نظر است. اگر برای این موارد تامین ارز صورت نگیرد واحد تولیدی به مخاطره می‌افتد. تشخیص این موضوع هم که کدام واحدها به ارز نیاز دارند، به عهده وزارت صنعت، معدن و تجارت گذاشته شده است. اما شما همین امروز به وزارت سمت مراجعه کنید و ببینید برای این "تشخیص" مردم و شرکت‌ها با چه مشکلاتی مواجه هستند.
او ابراز داشت: به جهت بخش‌نامه‌های جدید و دستورات مکرر وزیر مربوطه، به بهانه پایش مجدد، با حجم تراکم مراجعین برخورد می‌کنیم. مراجعه کننده‌ها به این موضوع اعتراض دارند. این یکی از چالش‌های بانک مرکزی است که تشخیص را به عهده وزارت صمت گذاشته‌اند و وزارت صمت هم به این شکل مساله را مدیریت می‌نماید. باید روابط و ضوابط تعریف شده‌ای وجود داشته باشد تا واحدهای تولیدی تکلیف‌شان مشخص باشد. عموما بر سر قرار گرفتن در گروه اول چانه‌زنی‌هایی صورت می‌گیرد که البته برخی محق هستند و برخی دیگر محق نیستند. وزارت صمت در این تشخیص عملکرد مناسبی ندارد.
تصمیم صحیح خروج ارز از شمول قاچاق
رییس‌زاده گفت: ما از امروز باید اجازه بدهیم که بازار ثانوی و صرافی‌ها شروع به کار کنند و تعیین نرخ ارز به صورت شفاف تعیین شود. البته تعیین نرخ در روزهای اول اندکی مشکل است. با ادامه فعالیت، نرخ تعیین میشود و بازار رنگ فعالیت واقعی به خود می‌گیرد و به ثبات می‌رسد. یکی از شاخص‌های مهم این تصمیم این بود که خرید و فروش ارز از شمول قاچاق بودن خارج شد.
وی ادامه داد: این ایرادی بود که از همان ابتدای کار بر تصمیم بانک مرکزی وارد بود. از همان ابتدا نباید چنین تصمیمی اخد می‌شد. قاچاق اعلام کردن خرید و فروش ارز به نوبه خود منجر به سوء استفاده‌هایی از سوی برخی افراد شد. هر جنسی که قاچاق شود، نرخ آن افزایش می‌یابد و گران میشود. ارز هم چنین روالی داشت.
او گفت: مشکلات کشور ما این است که ضمن چنین تصمیماتی و با اعلام قاچاق کردن، صرفا به دنبال دانه‌‌ریزهای قضیه می‌روند و هیچ مشکلی برای دانه درشت‌ها پیش نمی‌آورند. شخصی را با 2 هزار یورو به عنوان قاچاقچی دستگیر می‌کنند، اما از آن سو اتفاقاتی دیگر رخ می‌دهد که بهتر است که از قوه قضاییه سوال کنید.
آزاد شدن خرید و فروش ارز در صرافی ها
رییس‌زاده در رابطه با آزاد شدن خرید و فروش ارز در صرافی‌ها گفت: حدودا 4 ماه طول کشید که به یک بسته جدید سیاستی در حوزه ارز رسیدیم. اکنون هر کدام از سخنان آقای همتی به یک دستورالعمل نیاز دارد. تا زمانیکه بانک مرکزی بخشنامه‌ای را صادر نکند هیچ اتفاق مثبتی رخ نمی‌دهد. باید عموم جوانب این مساله بررسی شود. آیا در این مورد بین شخص حقیقی و حقوقی تفاوتی هست؟ بر اساس گفته‌های آقای همتی، هر شخص می‌تواند در حد 10 هزار دلار ارز خریداری کند. به همین دلیل یک خانواده 6 نفره می‌تواند 60 هزار دلار خرید و فروش داشته باشد. باید این تصمیمات و سخنان شفاف شود و ابهامات مربوطه رفع شود.
چند نرخی شدن بازار و تعیین لیدر
این کارشناس حوزه بانک با اشاره به چند نرخی شدن ارز ابراز داشت: در حال حاضر ما شاهد وجود چند نرخ متفاوت ارز در کشور هستیم. نرخ ارز نفتی با 4400 تومان، نرخ بازار ثانوی و همچنین نرخ صرافی‌ها. باید از نرخ چهام جلوگیری کنیم که این منوط به بخش نامه و جزییاتی است که بانک مرکزی باید آن را ابلاغ کند.
او در پاسخ به این سوال که از بازارهای موجود، کدام بازار می‌تواند نقش لیدر داشته باشد، ابراز کرد: اگر بانک مرکزی به درستی عمل کند بازار ثانویه می‌تواند در تعیین نرخ، نقش لیدر داشته باشد. این مساله هم طبیعی است؛ چراکه این بازار در اختیار صادرکنندگان است. از جهتی چونکه صرافان هم در بازار ثانویه حضور دارند و از این بازار تاثیر می‌گیرند و تاثیر می‌گذارند. مگر اینکه بازار ثانویه درست کار نکند و دارای ضوابط مناسبی نباشد.
وی افزود: فراموش نکنیم که بازار استانبول زمانی توانست نرخ تعیین کند که مانع از خرید و فروش ارز صرافان شدیم. با اعمال سیاست‌های درست، نرخ ارز می‌تواند به ثبات برسد. مساله مهم همین ثبات نرخ است و نه کاهش و افزایش آن. بازار باید به ثبات برسد. این ثبات برای واردکننده و صادرکننده مهم تلقی میشود.
تهدید سفته بازی در بازار ثانویه
رییس‌زاده در پاسخ به این سوال که تا چه میزان مساله سفته‌بازی بازار ثانویه را تهدید می‌کند، ابراز داشت: اگر قرار باشد با سفته بازی، نرخ ارز موجود در بازار ثانویه تعیین شود، با مشکل اساسی مواجه می‌شویم. در این صورت باید بانک مرکزی وارد شود و از ابزار قانونی خود استفاده کند و مانع از سفته‌بازی شود. ما باید مثل ترکیه و ژاپن عرق ملی داشته باشیم. نباید به خاطر مقداری سود بیشتر، وارد برخی معاملات شویم. زیان این مساله را نهایتا آحاد مردم تحمل خواهند کرد.
وی در مورد آینده بازار ارز گفت: در حال حاضر پیش بینی بازار ارز کار ممکنی نیست. با توجه به شرایط کنونی، نمی‌توان پیش بینی ارائه کرد. البته اگر یک هفته دیگر چنین سوالی مطرح شود بر اساس داده‌ها و وضع موجود، شاید بتوان بازار را تحلیل کرد. باید کارکرد بازار را ببینیم و روندها را بررسی کنیم. در نگاهی اجمالی شاید بتوان گفت که روند یک روند کاهشی خواهد بود. البته باید دلار 5 هزار تومانی را با توجه به اوضاع کشور فراموش کنیم.
این کارشناس حوزه بانکی افزود: تحریم‌ها مطمئنا اثرگذار است. اکنون در سایت‌ها نرخ دلار را 4400 تومان ثبت می‌کنند. اما نرخ یورو 11 هزار تومان است. دلار به دلیل تحریم که از امروز کلید می‌خورد، موقعیت خاصی دارد. تا زمانیکه ما با آمریکایی‌ها به یک توافق نرسیم، این مشکل وجود دارد. در هیچ جای دنیا هیچ ایرانی به راحتی نخواهد توانست در جابجایی دلار راحت عمل کند.
محمدمهدی رییس‌زاده، مشاور بانکی اتاق ایران گفت: "اکنون در سایت‌ها نرخ دلار را 4400 تومان ثبت می‌کنند. اما نرخ یورو 11 هزار تومان است. دلار به دلیل تحریم که از چن روز قبل کلید می‌خورد، موقعیت خاصی دارد. تا زمانیکه ما با آمریکایی‌ها به یک توافق نرسیم، این مشکل وجود دارد. در هیچ جای دنیا هیچ ایرانی به راحتی نخواهد توانست در جابجایی دلار راحت عمل کند." به گفته او باید دلار 5 هزار تومانی را فراموش کنیم.
رییس‌زاده گفت: بسته ای که آقای همتی ارائه کرد در واقع همان خواسته‌ها و صحبتهایی بود که کارشناس‌ها و متخصصین مربوطه، حداقل از فروردین ماه امسال بارها بر آن تاکید داشته‌اند. ما انتظار طرح چنین بسته پیشنهادی را داشتیم. هم خدمات، هم بازار ثانویه در این بسته مطرح شد.
بازار ثانویه متفاوت
او در مورد بازار ثانویه و لزوم اجرای سیاست‌هایی خاص در این بازار ابراز داشت: در نگاه جدیدی که در بازار ثانویه وجود دارد، حذف گروه‌های چندگانه مد نظر قرار دارد. هر شخص و یا شرکتی که در گروه اول جای نداشته باشد، ضمن ثبت سفارش، می‌تواند ارز مورد نیاز خود را از این بازار تامین کند. این بازار ثانویه نسبت به بازار ثانویه پیشین که فقط مختص گروه سوم بود، متفاوت و جوابگو است.
ابهام بازار ثانویه رفع شود
او ادامه داد: برای افزایش کارکرد بازار ثانویه تصمیمات خوبی اخذ شده که باید منتظر نوع اجرایی شدن آن باشیم. هر چند که در این خصوص شاهد ابهاماتی هم هستیم. ابهامات به سخنان آقای همتی بر می‌گردد که گفتند، شرکت‌ها و افراد، ارز خود را به صورت توافقی در بازار عرضه می‌کنند. اما ایشان در عین حال گفتند بر اساس آمار صادراتی که انجام شده است، از صادر کنندگان مابه‌التفاوت دریافت خواهد شد. این سخن ابهام دارد. باید جزییات این مساله مشخص شود.
وزارت صمت مشکل تشخیص دارد
وی افزود: در صنایع مختلف علاوه بر تجهیزات، تامین مواد اولیه و همچنین کالاهای سرمایه‌ای مد نظر است. اگر برای این موارد تامین ارز صورت نگیرد واحد تولیدی به مخاطره می‌افتد. تشخیص این موضوع هم که کدام واحدها به ارز نیاز دارند، به عهده وزارت صنعت، معدن و تجارت گذاشته شده است. اما شما همین امروز به وزارت سمت مراجعه کنید و ببینید برای این "تشخیص" مردم و شرکت‌ها با چه مشکلاتی مواجه هستند.
او ابراز داشت: به جهت بخش‌نامه‌های جدید و دستورات مکرر وزیر مربوطه، به بهانه پایش مجدد، با حجم تراکم مراجعین برخورد می‌کنیم. مراجعه کننده‌ها به این موضوع اعتراض دارند. این یکی از چالش‌های بانک مرکزی است که تشخیص را به عهده وزارت صمت گذاشته‌اند و وزارت صمت هم به این شکل مساله را مدیریت می‌نماید. باید روابط و ضوابط تعریف شده‌ای وجود داشته باشد تا واحدهای تولیدی تکلیف‌شان مشخص باشد. عموما بر سر قرار گرفتن در گروه اول چانه‌زنی‌هایی صورت می‌گیرد که البته برخی محق هستند و برخی دیگر محق نیستند. وزارت صمت در این تشخیص عملکرد مناسبی ندارد.
تصمیم صحیح خروج ارز از شمول قاچاق
رییس‌زاده گفت: ما از امروز باید اجازه بدهیم که بازار ثانوی و صرافی‌ها شروع به کار کنند و تعیین نرخ ارز به صورت شفاف تعیین شود. البته تعیین نرخ در روزهای اول اندکی مشکل است. با ادامه فعالیت، نرخ تعیین میشود و بازار رنگ فعالیت واقعی به خود می‌گیرد و به ثبات می‌رسد. یکی از شاخص‌های مهم این تصمیم این بود که خرید و فروش ارز از شمول قاچاق بودن خارج شد.
وی ادامه داد: این ایرادی بود که از همان ابتدای کار بر تصمیم بانک مرکزی وارد بود. از همان ابتدا نباید چنین تصمیمی اخد می‌شد. قاچاق اعلام کردن خرید و فروش ارز به نوبه خود منجر به سوء استفاده‌هایی از سوی برخی افراد شد. هر جنسی که قاچاق شود، نرخ آن افزایش می‌یابد و گران میشود. ارز هم چنین روالی داشت.
او گفت: مشکلات کشور ما این است که ضمن چنین تصمیماتی و با اعلام قاچاق کردن، صرفا به دنبال دانه‌‌ریزهای قضیه می‌روند و هیچ مشکلی برای دانه درشت‌ها پیش نمی‌آورند. شخصی را با 2 هزار یورو به عنوان قاچاقچی دستگیر می‌کنند، اما از آن سو اتفاقاتی دیگر رخ می‌دهد که بهتر است که از قوه قضاییه سوال کنید.
آزاد شدن خرید و فروش ارز در صرافی ها
رییس‌زاده در رابطه با آزاد شدن خرید و فروش ارز در صرافی‌ها گفت: حدودا 4 ماه طول کشید که به یک بسته جدید سیاستی در حوزه ارز رسیدیم. اکنون هر کدام از سخنان آقای همتی به یک دستورالعمل نیاز دارد. تا زمانیکه بانک مرکزی بخشنامه‌ای را صادر نکند هیچ اتفاق مثبتی رخ نمی‌دهد. باید عموم جوانب این مساله بررسی شود. آیا در این مورد بین شخص حقیقی و حقوقی تفاوتی هست؟ بر اساس گفته‌های آقای همتی، هر شخص می‌تواند در حد 10 هزار دلار ارز خریداری کند. به همین دلیل یک خانواده 6 نفره می‌تواند 60 هزار دلار خرید و فروش داشته باشد. باید این تصمیمات و سخنان شفاف شود و ابهامات مربوطه رفع شود.
چند نرخی شدن بازار و تعیین لیدر
این کارشناس حوزه بانک با اشاره به چند نرخی شدن ارز ابراز داشت: در حال حاضر ما شاهد وجود چند نرخ متفاوت ارز در کشور هستیم. نرخ ارز نفتی با 4400 تومان، نرخ بازار ثانوی و همچنین نرخ صرافی‌ها. باید از نرخ چهام جلوگیری کنیم که این منوط به بخش نامه و جزییاتی است که بانک مرکزی باید آن را ابلاغ کند.
او در پاسخ به این سوال که از بازارهای موجود، کدام بازار می‌تواند نقش لیدر داشته باشد، ابراز کرد: اگر بانک مرکزی به درستی عمل کند بازار ثانویه می‌تواند در تعیین نرخ، نقش لیدر داشته باشد. این مساله هم طبیعی است؛ چراکه این بازار در اختیار صادرکنندگان است. از جهتی چونکه صرافان هم در بازار ثانویه حضور دارند و از این بازار تاثیر می‌گیرند و تاثیر می‌گذارند. مگر اینکه بازار ثانویه درست کار نکند و دارای ضوابط مناسبی نباشد.
وی افزود: فراموش نکنیم که بازار استانبول زمانی توانست نرخ تعیین کند که مانع از خرید و فروش ارز صرافان شدیم. با اعمال سیاست‌های درست، نرخ ارز می‌تواند به ثبات برسد. مساله مهم همین ثبات نرخ است و نه کاهش و افزایش آن. بازار باید به ثبات برسد. این ثبات برای واردکننده و صادرکننده مهم تلقی میشود.
تهدید سفته بازی در بازار ثانویه
رییس‌زاده در پاسخ به این سوال که تا چه میزان مساله سفته‌بازی بازار ثانویه را تهدید می‌کند، ابراز داشت: اگر قرار باشد با سفته بازی، نرخ ارز موجود در بازار ثانویه تعیین شود، با مشکل اساسی مواجه می‌شویم. در این صورت باید بانک مرکزی وارد شود و از ابزار قانونی خود استفاده کند و مانع از سفته‌بازی شود. ما باید مثل ترکیه و ژاپن عرق ملی داشته باشیم. نباید به خاطر مقداری سود بیشتر، وارد برخی معاملات شویم. زیان این مساله را نهایتا آحاد مردم تحمل خواهند کرد.
وی در مورد آینده بازار ارز گفت: در حال حاضر پیش بینی بازار ارز کار ممکنی نیست. با توجه به شرایط کنونی، نمی‌توان پیش بینی ارائه کرد. البته اگر یک هفته دیگر چنین سوالی مطرح شود بر اساس داده‌ها و وضع موجود، شاید بتوان بازار را تحلیل کرد. باید کارکرد بازار را ببینیم و روندها را بررسی کنیم. در نگاهی اجمالی شاید بتوان گفت که روند یک روند کاهشی خواهد بود. البته باید دلار 5 هزار تومانی را با توجه به اوضاع کشور فراموش کنیم.
این کارشناس حوزه بانکی افزود: تحریم‌ها مطمئنا اثرگذار است. اکنون در سایت‌ها نرخ دلار را 4400 تومان ثبت می‌کنند. اما نرخ یورو 11 هزار تومان است. دلار به دلیل تحریم که از امروز کلید می‌خورد، موقعیت خاصی دارد. تا زمانیکه ما با آمریکایی‌ها به یک توافق نرسیم، این مشکل وجود دارد. در هیچ جای دنیا هیچ ایرانی به راحتی نخواهد توانست در جابجایی دلار راحت عمل کند.
