عضو هیات مدیره انجمن علمی داروسازان ایران و مدیرعامل و رئیس هیات مدیره شفایاب بر لزوم حضور همه طیف‌های داروسازان در هیات مدیره آینده انجمن داروسازان تهران و ایران تاکید کرده و گفت: به نظر من زمان تغییر فرا رسیده است.
سبحانیان در گفت‌وگو با فانا تشریح کرد:
نیاز به تغییر در انجمن داروسازان
بداخلاقی‌ها در فضای مجازی شرمنده‌کننده و زشت است
وی عنوان کرد: باید به دنبال این باشیم تا با افزایش قدرت لابی‌گری و استدلال علمی انجمن داروسازان مسئولان و تصمیم‌گیران کشور را به اتخاذ سیاست‌های منطقی و درست در حوزه سلامت کشور ترغیب کنیم.
وی در عین حال با انتقاد شدید از برخی بی‌اخلاقی‌های صورت گرفته در فضای مجازی در چند هفته اخیر اظهار کرد: این حرف‌ها واقعا شرمنده‌کننده و زشت است. من به شدت با این مسائل مخالف هستم و امیدوارم با درایت و بصیرت داروسازان این‌گونه مسائل هرچه زودتر ریشه‌کن شود.
خبرنگار فانا با سیدعلی سبحانیان، عضو هیات مدیره انجمن علمی داروسازان ایران و مدیرعامل و رئیس هیات مدیره شفایاب گفت‌وگویی انجام داده که متن آن به شرح زیر است:
به عنوان یکی از کاندیداهای انتخابات پیشروی انجمن داروسازان تهران این دوره از انتخابات را نسبت به دوره‌های قبلی آن چطور ارزیابی می‌کنید؟
به نظر من به یک دلیل بسیار اساسی همکاران داروساز ما علاقه‌مندی ویژه‌ای به این انتخابات نشان داده و خواهند داد و آن علاقه ناشی از احساس نیاز به تغییر است. دو دوره پیاپی انجمن داروسازان توسط یک تیم مدیریت شده که البته دوستان ما زحمات زیادی هم در این زمینه کشیده اند اما به نظر می‌رسد تغییر در این زمینه نیاز است. امروز داروسازان کشور با مشکلات عدیده‌ای مواجهند. یکی از این موارد موضوع تاسیس داروخانه‌های گیاهی بوده که اخیرا مطرح شده است و ای کاش چنین موضوعی مطرح نمی‌شد. در علم پزشکی این موضوع بارها عنوان می‌شود که پیشگیری از درمان راحت‌تر و ارزان‌تر است. در حال حاضر هر روز امکان اجرای آیین‌نامه مربوطه وجود دارد و دیگر امکان جلوگیری از اجرای قانون نیز بسیار دشوار و حتی غیرممکن است. به نظر من در این زمینه بی‌توجهی شد. از سوی دیگر به دلیل داروسازان موسس داروخانه به دلیل مسائل مختلف دچار مشکلات اقتصادی زیادی شده اند. انجمن داروسازان به عنوان یک انجمن صنفی باید اطلاع داشته باشد که انجمن داروسازان در کشورهای دیگر چه می‌کنند و از این اطلاعات به عنوان یکی از راهنماهای خود استفاده کند. این اطلاعات به ما کمک می‌کند تا دیدگاه بهتری داشته باشیم و راهکارهای ویژه‌ای نیز به مسئولان و سیاست‌گذاران ارائه دهیم. مسلما مسئولان بد داروسازان را نمی‌خواهند و بنا به شرایط کشور تصمیماتی را می‌گیرند. در این بین اگر انجمن داروسازان بتواند استدلال‌های علمی ارائه کند و مسئولان را درست توجیه کند قطعا تصمیم‌گیری‌های مسئولان نیز به صلاح حوزه سلامت و دارو خواهد بود. نظیر این اتفاق در حوزه‌های دیگر سلامت نیز افتاده است. به نظر من الان زمان تغییر در انجمن داروسازان است و البته همه داروسازان نیز از این تغییر بهره خواهند برد. در مجموع به نظر من استقبال از این دوره انتخابات انجمن داروسازان تهران بسیار بیشتر از دوره‌های قبلی خواهد بود.
مهمترین مشکلات فعلی حوزه داروسازی کشور را چه می‌دانید؟
در لندن که درس می‌خواندم به ما می‌گفتند دندانپزشکی آمیخته‌ای از علم و هنر است. در مورد داروسازی هم می‌گفتند آمیخته‌ای از علم و فاینانس. مشکل داروسازی ما نیز دقیقا همین است. در همه کشورهای دنیا اقتصاد خوبی برای شرکت‌های دارویی به وجود آمده است و شرکت‌های دارویی نیز در زمینه ارتقای سلامت جوامع بشری و کیفیت سبک زندگی مردم نقش ایفا کرده‌اند. مشکلات اقتصادی داروسازی باید ریشه‌ای حل شود. شما وقتی به خارج از کشور سفر می‌کنید می‌بینید که بعضا شاید دو داروخانه در کنار هم یا جلوی هم قرار داشته باشند و هیچ‌کدام هم از این وضعیت ناراحت و ناراضی نیستند. چرا؟ ما اگر فاصله داروخانه‌ها را در کشور به یک میزان ثابت نگه داریم جواب داروسازان جدید را چه باید بدهیم؟ از سوی دیگر اگر هم بگوییم داروساز جدید در کشور تربیت نشود که اصولا امکان انجام چنین کاری وجود ندارد و درست و منطقی هم نیست. بنابراین نیازمند یک گروه اقتصادی که کار اقتصادی موفق هم انجام داده هستیم تا این مشکلات را بررسی کرده و راهکارهای درست برای حل آنها ارائه دهد. شما قطعا می‌دانید که انجام کار اقتصادی، افراد خودش را می‌خواهد و کار اقتصادی کار راحتی هم نیست. کل دنیا روی اقتصاد می‌چرخد. این در حالیست که اقتصاد سیستم دارویی کشور در همه حوزه‌ها وضعیت نامساعدی دارد. شرایطی به وجود آمده که به جای ارائه راهکار، داروسازان مدام با هم رقابت منفی می‌کنند. در لیست انتخاباتی ما افرادی هستند که کارهای اقتصادی موفقی داشته و قطعا می‌توانند در این زمینه راهکارهای خود را ارائه دهند. من در کلاس‌های درس خود همیشه به داروسازان جوان تاکید کرده‌ام که دنیای داروسازی دنیای کوچکی نیست و داروسازان جوان نباید ناامید شوند. ما باید یاس و ناامیدی فعلی را از جامعه داروسازی کشور برداریم چرا که دنیای داروسازی دنیای بسیار بزرگی است. بنده در در تعاونی داروسازان هم همین سیاست اقتصادی رو در پیش گرفتم و وضعیت تعاونی از حالت ورشکستگی به یک وضعیت مناسب تغییر یافت. به نظر من حل مشکل داروسازان دور از دسترس نیست و این مشکل نیز زمینه اقتصادی دارد. ما نمی‌توانیم معکوس کار کنیم. نمی‌توانیم چون راهکار درستی برای حل مشکلات نداریم بگوییم کسی درس داروسازی نخواهند و یا کار داروسازی نکند.
اقتصادی شدن داروسازی در ایران کار بسیار سختی است. راهکارهای عملی شما برای این کار چیست؟
من در این زمینه با چند نفر از اعضای شاخص کمیسیون بهداشت مجلس صحبت کردم. آنها به من گفتند که مشکلی برای تامین بودجه دارو وجود ندارد منتها تنها حرفشان این بود که کسی نیست به ما نقشه و راهکار درستی در این زمینه ارائه دهد. این ضعف از خود ما داروسازان بوده است. ما به عنوان داروسازان باید ثابت کنیم همه بیماران نباید توسط دکتر متخصص ویزیت شوند. در انگلستان سیستم NHS برقرار است و وقتی به مطب دکتر می‌روید اعلام شده که چه بیماری‌هایی توسط متخصص، چه بیماری‌هایی توسط داروساز و چه بیماری‌هایی نیز توسط اورژانس رسیدگی می‌شوند. چنین تقسیم‌بندی در کشورهای دیگر وجود دارد اما ما از علم فراوان و اعتماد داروسازان استفاده نمی‌کنیم. ارائه چنین خدماتی از سوی داروسازان نیز قطعا مشمول حق فنی خدمات می‌شود که در کشورهای دیگر نیز وجود دارد. حرف بنده این است که باید ابتدا دید و ویژنی وجود داشته باشد و از تجربیات خارج از کشور نیز اطلاع داشته باشیم و در چنین شرایطی می‌توانیم به خوبی مسئولان حوزه بهداشت و درمان را برای تصمیم‌گیری‌های درست اقناع کنیم. وقتی فقط خودمان را ببینیم و صرفا مراقب باشیم که کسی در اطراف ما داروخانه احداث نکند قطعا نمی‌توانیم دیدگاه وسیعی نیز برای حل مشکلات حوزه دارو داشته باشیم. قطعا حضور افراد با قدرت لابی‌گری بالا در انجمن موثر خواهد بود و اگر کسی بتواند مقامات عالیرتبه دولتی را به سرعت ملاقات کند این موضوع قطعات به نفع داروسازان خواهد بود. انجمن داروسازان جای افراد شاخص است که از صفر کار خود را شروع کرده‌اند. به نظر من افرادی باید در هیات مدیره جدید انجمن داروسازان باشند که به انجمن وزن بدهند و جایگاه آن را ارتقا دهند. در انجمن داروسازان کشورهای دیگر هم بزرگترین، قوی‌ترین و محترم‌ترین داروسازان آن کشور عضو انجمن هستند و برای وزیر و مجلس تعیین تکلیف می‌کنند و ایده می‌دهند. متاسفانه انجمن داروسازان ما هم‌اکنون در معادلات جایی ندارد. لذا تصمیمی توسط وزارت بهداشت گرفته می‌شود و زندگی داروسازان به خطر می‌افتد و تازه بعد از همه این اتفاقات صدای انجمن داروسازان در می‌آید و این مورد قبول نیست. باید انجمن داروسازان به جایگاهی برسد که وزارتخانه برای انجمن احترام قائل شده و با آن به صورت جدی مشورت کند. به نظر من در حال حاضر چنین اهمیتی به انجمن داده نمی‌شود. بین انجمن و نهادهای تصمیم‌گیر شکاف و فاصله افتاده است و این شکاف و فاصله باید بسته شده و ارتباطی در سطحی باوقار و سنگین برقرار شود. اثر یک مربی خوب، بنام، کارکشته و کارکرده پیروزی بعد از پیروزی است و از این پیروزی نیز همه داروسازان بهره می‌برند.
این انتقاد وجود دارد که ممکن است برخی چهره‌های منتسب به دولت وارد انجمن داروسازان شوند که این شاید باعث دولتی شدن وجهه انجمن شود و از کارایی انجمن در برابر دولت بکاهد. نظر شما در این باره چیست؟
اولا باید تعریف شود آدم دولتی و بخش دولتی چیست. در حال حاضر دکتر هاشمی وزیر است که تا دیروز در بخش خصوصی بود. حالا که آقای هاشمی وزیر شده آیا ایشان دولتی شده است؟ در همه کشورها افراد موفق بخش خصوصی را برای تصدی سمت‌های دولتی انتخاب می‌کنند تا این افراد بتوانند به همه مردم خدمت کنند. ما مدیرانی در لیست خودمان داریم که فعلا در یک بخش دولتی کار می‌کنند ولی یک سال پیش چنین وضعیتی نداشتند. همین الان نیز در هیات مدیره انجمن داروسازان ایران برخی چهره‌های دولتی حضور دارند. چه اشکالی دارد که یک یا دو نفر از بخش دولتی نیز در هیات مدیره انجمن داروسازان حضور داشته باشند که اتفاقا از قوانین و آیین‌نامه‌های حوزه دارو نیز اطلاع کامل دارند. به نظر من ساختار انجمن باید آمیخته از همه طیف‌های داروسازی باشد شامل صنعت، واردات، داروسازی بیمارستانی و دانشگاهی. ما تلاش کردیم از تمام اقشار داروسازی در لیست انتخاباتی خود نماینده‌ای داشته باشیم. این در حالیست که انجمن داروسازان هم‌اکنون بیشتر با حوزه داروخانه‌داری شناخته می‌شود. بنده 18 سال است که با بخش دولتی مخالفت کرده‌ام و معتقد به آزادسازی صنعت دارو هستم. با این وجود اعتقاد دارم وجود یک یا دو چهره در هیات مدیره انجمن داروسازان که قبلا مسند دولتی قابل قبول داشتند، یقینا به نفع بخش خصوصی است و با یک ضرافت و هماهنگی ویژه می‌توانیم از اطلاعات این دوستان نیز استفاده کنیم و به جای اینکه یک هفته یک یک ماهه به هدف برسیم، یک روزه یا یک هفته به نتیجه برسیم.
در چند وقت اخیر شاهد برخی بداخلاقی‌ها و بی‌اخلاقی‌ها در فضای مجازی با موضوع انتخابات انجمن داروسازان بودیم. نظر شما در این باره چیست؟
این حرف‌ها واقعا شرمنده‌کننده و زشت است. بنده کار خود را از صفر شروع کردم و هم‌اکنون 600 نفر پرسنل دارم. قصد من خدمت به جامعه داروسازی است. از سوی دیگر از سال 1380 تاکنون سالانه 100 تا 120 داروساز در کلاس‌های دانشگاهی بنده حضور داشته و بعدا فارغ‌التحصیل شده‌اند. با توجه به همه این تجربیات قاطعا چنین حرکات و حرف‌هایی را محکوم می‌کنم و معتقدم که این افراد روی هم رفته 10 تا 12 نفر هم نمی‌شوند. حرف‌هایی در فضای مجازی مطرح می‌شود که نه طرف مورد اتهام به دلیل عدم حضور قادر به پاسخگویی است و نه اینکه اصولا می‌شود به این اتهامات اطمینان کرد. بداخلاقی در هر حالتی مذموم است و نباید کسی چنین کاری کند. این افراد با چنین رفتارهایی اعتماد را بیشتر از این نسبت به داروسازی و داروسازان کم نکنند. من به شدت مخالف این مسائل هستم و امیدوارم چنین مسائلی با درایت و بصیرت و واقع‌بینانه‌گری هرچه زودتر ریشه‌کن شوند.
نظر شما درباره تعدد انجمن‌های داروسازی چیست و آیا برنامه‌ای برای به نوعی ادغام این انجمن‌ها وجود ندارد تا قدرت چانه‌زنی حوزه داروسازان نیز در برابر دولت افزایش یابد؟
اگر انجمن داروسازان قوی باشد قطعا شاهد تعدد انجمن‌ها نخواهیم بود. وقتی رضایتی ایجاد نمی‌شود شاهد چنین وضعیتی هستیم. انجمن داروسازان یک انجمن صنفی است و باید به قدری قوی باشد که بقیه انجمن‌ها دیگر احساس نیازی نکنند. تنها راه قوی کردن انجمن داروسازان به عنوان انجمن صنفی این است که از تمام اقشار در آن حضور داشته باشند. باید به سمتی برویم که نیازی به چندگانگی انجمن‌ها در حوزه دارو نباشد چه بسا که قبلا هم اینطور بود. منتها وقتی از سر چشمه عنایتی و حرکتی دیده نمی‌شود چنین می‌شود که حاصل آن نیز انجمن علمی داروسازان بوده که سالانه چندین هزار نفر نیز مراجعه‌کننده دارد. ما در انجمن علمی داروسازان به جلسات انجمن‌های علمی پزشکان دعوت می‌شویم و حضور دائم در این جلسات و سخنرانی‌های آن داریم چرا از این پتانسیل در انجمن داروسازان ایران استفاده نکنیم. ما باید ارتباطمان را با کلیه قوا قوی کنیم. در حال حاضر بسیاری در بدنه قوا تصور درستی از داروسازان ندارند. امیدواریم تغییر اتفاق بیفتد بدون اینکه حرمت‌شکنی شود. از پیشکسوتان هم تشکر می‌کنیم و قطعا از آنها نیز کمک و مشاوره می‌خواهیم.
