بحران کمبود دارو در ایران به چالشی روزمره تبدیل شده است. در صف‌های طولانی داروخانه‌ها، مردم با دستانی خالی برمی‌گردند، در حالی که دلالان با سودجویی از این وضعیت، داروها را به قیمت‌های نجومی به فروش می‌رسانند.
دلالان؛ راهی برای سودجویی در قلب بحران
اما این داستان تنها به داروخانه‌ها محدود نمی‌شود. در گوشه و کنار خیابان‌ها و در بازار‌های آنلاین، دلالان دارو‌هایی را که مردم به سختی به دست می‌آورند، به قیمت‌های نجومی می‌فروشند. یکی از دلال‌ها در یکی از شبکه‌های اجتماعی می‌گوید: «دارو رو می‌خواهی؟ بیا با قیمت توافقی بگیر. از همین داروخانه‌ها برش می‌دارم.» این سخنان بی‌رحمانه، تنها نشان‌دهنده رنجی است که مردم در این شرایط می‌کشند.
بسیاری از بیماران نمی‌توانند هزینه‌های سنگین دارو را بپردازند و مجبورند یا دارو را از دلالان بخرند یا دست از درمان بردارند. به گفته سجاد طاهری، داروساز، «سودجویی در این شرایط نه تنها مشکلات اقتصادی را تشدید می‌کند، بلکه جان انسان‌ها را نیز به خطر می‌اندازد. دلالان هیچ توجهی به شرایط بیمار ندارند و تنها به فکر سود خود هستند.»
دلیل اصلی این بحران چیست؟
این بحران ریشه در مشکلات اقتصادی، مدیریت ضعیف و بی‌توجهی به زیرساخت‌های دارویی کشور دارد. تحریم‌ها و بحران اقتصادی باعث شده‌اند که واردات دارو با مشکلات جدی مواجه شود. اما مشکل اصلی در نحوه توزیع و نظارت بر بازار دارو است. دکتر طاهری در این باره می‌گوید: «متأسفانه سیستم توزیع دارو به‌گونه‌ای است که داروها به راحتی به دست دلالان می‌افتند. نظارت ضعیف و عدم همکاری میان نهاد‌های مختلف باعث شده که بحران دارو هر روز شدیدتر شود.»
زندگی در سایه فقر دارویی
کمبود دارو به‌ویژه دارو‌های مورد نیاز برای بیماری‌های مزمن، زندگی مردم را تحت تأثیر قرار داده است. یکی از بیماران که به داروخانه آمده بود، می‌گوید: «من مبتلا به بیماری قلبی هستم و باید دارو‌های خاصی مصرف کنم. اما به دلیل کمبود دارو، هیچ‌کدام از داروخانه‌ها دارویی برای من نداشتند. حتی اگر هم پیدا شود، قیمتش طوری است که نمی‌توانم آن را بخرم.» این جملات نمونه‌ای از فقر دارویی است که بسیاری از مردم در کشور با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. این افراد نه تنها از نظر مالی تحت فشار هستند، بلکه با تهدید به قطع درمان نیز روبه‌رو هستند.
خطرات عدم دسترسی به دارو‌های ضروری
اگر این وضعیت ادامه یابد، عواقب جبران‌ناپذیری برای سلامت مردم خواهد داشت. عدم دسترسی به دارو‌های ضروری می‌تواند منجر به بروز مشکلات جدی بهداشتی و حتی مرگ‌های غیرضروری شود. بسیاری از بیماری‌های مزمن و خاص نیازمند دارو‌هایی هستند که به راحتی در دسترس قرار نمی‌گیرند. دکتر طاهری تأکید می‌کند: «بیمارانی که دارو‌های خاص مصرف می‌کنند، به دلیل کمبود دارو در معرض خطرات جدی قرار دارند. این خطرات می‌تواند منجر به تشدید بیماری، بستری شدن در بیمارستان یا حتی مرگ زودهنگام شود.»
راهکار‌های مقابله با بحران دارو
برای مقابله با این بحران، نیاز است که دولت و نهاد‌های مربوطه اقدامات فوری و مؤثری انجام دهند. دکتر طاهری در این خصوص می‌گوید: «اولین اقدام باید اصلاح فرآیند توزیع دارو باشد. نظارت بر بازار دارو و برخورد با دلالان باید جدی‌تر شود. همچنین تولید دارو‌های داخلی باید تقویت شود و با واردات داروها، فرآیند تأمین دارو تسهیل گردد.» در کنار این اقدامات، اطلاع‌رسانی به مردم در مورد دارو‌های مشابه و درمان‌های جایگزین نیز می‌تواند به کاهش فشار بر بازار دارو کمک کند.
افزایش تولید دارو‌های داخلی
یکی از راهکار‌های مؤثر در کاهش بحران دارو، افزایش تولید دارو‌های داخلی است. با توجه به توان علمی و فنی کشور، تولید دارو‌های مورد نیاز می‌تواند به کاهش وابستگی به واردات کمک کند. طاهری در این باره می‌گوید: «کشور‌های زیادی وجود دارند که توانسته‌اند با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، دارو‌های مورد نیاز خود را تولید کنند. ایران نیز باید از این پتانسیل استفاده کند و تولیدات دارویی داخلی را تقویت کند.»
نیاز به نظارت و مدیریت صحیح
بیش از هر چیزی، نیاز به یک سیستم نظارتی کارآمد احساس می‌شود. تا زمانی که نظارت‌ها به‌طور جدی در بازار دارو صورت نگیرد، بحران دارو ادامه خواهد یافت. طاهری تأکید می‌کند: «نظارت در بازار دارو باید به‌طور مستمر انجام شود. این نظارت باید نه تنها بر توزیع داروها بلکه بر قیمت‌ها و واردات داروها نیز متمرکز باشد.»
بحران نیاز به اقدام فوری
بحران کمبود دارو در ایران، نه تنها یک مشکل اقتصادی بلکه یک فاجعه انسانی است که باید هرچه سریع‌تر حل شود. مردم ایران دیگر نمی‌توانند شاهد این بحران باشند و نیاز به اقدام فوری دارند. نهاد‌های دولتی و متولیان امور دارویی باید اقدامات مؤثری انجام دهند تا نه تنها دارو به دست مردم برسد، بلکه زندگی آنان از دست دلالان و سودجویی‌ها نجات یابد.
منبع : آنا
